مثلهای سمنانی و کاربرد آنها
1 = تیژَه کاردی، نَرَه وَرِه رَه بییمیچی.
: چاقوی تیز، برای برّة نر آمده است.
: اَِنَه مثلَه دو جا کاربرد داره. 1: وختی مَِگَِشُن ای نفری چو کَِرَن کو ای کاری خطرناکی هاکَِرِه، ژو رَه مایَن: نترسا بشَه جلو ، کاری سختی میردییِه. 2: وختی مَِگَِشُن ای نفری کو غمی سنگینی داره ژو دلداری بَدَن ژو رَه مایَن کو: سختی وُ مشکلات میردییَه، آدم منه گی به اَِن رِیکی خوشتُن دَِوازه وُ اَِنجور هکاتی دیگه.
2 = تیشِه واری دیم بَِه خوشتُن متاشِه. : به مانند تیشه، رو به خود می تراشد.
: اَِنَه مَثَِلَم در موردی ای نفری مایَن کو خیلی حریصه وُ همه چی خوشتُنَه مَِگیش. ژو خیرَم هِشکین منه رَِسِه.
3 = تیلکی، تیلکی کَِرچِش.
: ظرف ظرف کرده است. ( فال فال یا پیاله پیاله کرده است).
: اَِنَه اصطلاحه وختی ماین کو مَِگَِشُن ای چی نَظری یا خیرات هادَن. مثلن آش درست کرچیشُن پییاله پییاله مَِکَِرَن وُ هُمسییُنَه مَِبَِرَن. اَِن پییاله پییالُنه اصطلاحَن مایَن تیلکی تیلکی.
4 = تییارت بیرینَِوَِرچِش.
: تئآتردرآورده است.
: وختی ای نفر شوخی وُ لودگی وُ مسخرگی ماکره تا هَمُّنُن بخندنه، ماین تییارت بیرینَِوَِرچِش.
قدیمی مَطرَِبُن هُمرا ای نفر دَبا کو اَِدا اَِطواری بیرین مییاردش تا مَرتُمُن بَخَِندَِنِه. اَِسَه هرکین اَِن کارایی ماکَِرِه مایَن تییارت بیرینَِوَِرچِش.
5 = ثواب، تیی کاسِه دَرَه.
: ثواب، تهِ کاسه است.
: وختی مَِگییشُن زِیکُنَه باین کو اسراف ناکرن و هرچی دله بُشقابی یا کاسِه دورچیشُن مگی بَخورَن، ژونَه ماشُن، ثواب تیی کاسِه دره. یعنی اگه مگه ثواب هاکه، ته تیی بشقابی مَنَِگی ِچی بمونِه . البته هَمَن باعث مَِبا کو زیکی حرص نکوئَن وَِ اونچی کو مَِزُنَن بخورَن، دله کاسه یا بشقابی دوریژن.
معنی کلمه فارسی به سمنانی
1 = خرده هیزم خشک
2 = خردسال
3 = خردسالگی یا خُرد سالی 4 = دامنِ چین دار
5= دانِ مرغ
6 = خرده هیزم خشک : چیلکی
7 = خردسال : کَم سَِنَّه سال
8 = خردسالگی یا خُرد سالی : کَسینَِندَِر
9 = دامنِ چین دار: کَمَِر¬چینَه
10= دانِ مرغ : چینَه
11 = خشک کردن : خُشک واکَِردییُن
12 = خشکاندن : بُخُشکَِندییُن
13 = خشکیدن: بُخُشکییُن
14 = خشکیده: بُخُشکییا
15= نان خشک شده در تنور : کَِلَه خُشکَه
16 = درِ یک لنگه‌ای: لَتَه¬بَر
17 = درِ دولنگه ای: جیم بَری
18 = تلنگُر : بیلینگَِسییَه
19 = دالّی دالّی کردن : دّکّی دّکّی کَِردییُن
20= بازی جفتک چارکُش : خُس خُس.